Χιλή - online παζλ

Χιλή

Η Χιλή, ή επίσημα Δημοκρατία της Χιλής (ισπανικά: Chile, ή República de Chile ), είναι χώρα της Νότιας Αμερικής που καταλαμβάνει στενή παραλιακή λωρίδα μεταξύ των Άνδεων και του Ειρηνικού ωκεανού. Συνορεύει ανατολικά με την Αργεντινή, βορειοανατολικά με τη Βολιβία και βόρεια με το Περού. Η έκτασή της είναι 756.102 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 19.828.563 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Η πρωτεύουσα είναι το Σαντιάγο, το οποίο συγκεντρώνει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Μεγάλες πόλεις επίσης είναι το Βαλπαραΐσο, η Αντοφαγάστα και το Κονσεπσιόν.

Η Χιλή καταλαμβάνει μια ασυνήθιστα μακρόστενη λωρίδα στεριάς από βορρά προς νότο, συνολικά 4.630 χλμ., ενώ το μέσο πλάτος της είναι μόλις 175 χλμ.. Η χώρα επειδή εκτείνεται σε αρκετά μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, καλύπτει σημαντικό φάσμα κλιματολογικών συνθηκών που προσφέρουν στη χώρα φυσική ποικιλομορφία. Στα βόρεια, στην έρημο Ατακάμα, όπου δεσπόζουν περιοχές άφθονες σε ορυκτό πλούτο, το κλίμα είναι ξηρό. Στις κεντρικές περιοχές, που είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού της χώρας, επικρατεί μεσογειακό κλίμα. Αντιθέτως, στο νότο, που χαρακτηρίζεται από πυκνές δασικές εκτάσεις με λίμνες, φιόρδ, ηφαίστεια, ακρωτήρια και μικρά νησιά, η υγρασία είναι έντονη με συνεχείς βροχοπτώσεις. Στον οικονομικό τομέα, ο πρωτογενής τομέας συνδυάζει τη γεωργία (σιτάρι, αμπέλια), την κτηνοτροφία (βοοειδή, πρόβατα) και την αλιεία, ενώ η εξόρυξη ορυκτού πλούτου, όπως του σιδήρου και κυρίως χαλκού, στην παραγωγή του οποίου είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως.Πριν την άφιξη των Ισπανών αποίκων τον 16ο αιώνα, η βόρεια Χιλή βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Ίνκας ενώ στο κεντρικό και νότιο τμήμα κατοικούσαν πληθυσμοί της φυλής Μαπούτσε. Το 1810 η Χιλή ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη χώρα και το 1818 αποτίναξε πλήρως την ισπανική επικυριαρχία. Την περίοδο 1879-1883 συγκρούστηκε και επικράτησε στον Πόλεμο του Ειρηνικού, εναντίον του Περού και της Βολιβίας. Κατά τον 20ο αιώνα, η χώρα γνώρισε ολοκληρωτικό καθεστώς για δεκαεπτά συνεχή έτη (1973-1990), το οποίο άσκησε έντονη βία και απαγορεύσεις στο μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας. Σήμερα, ο εκδημοκρατισμός της χώρας έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Χιλή θεωρείται παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Αν και το δημόσιο χρέος της παραμένει σχετικά υψηλό, η Χιλή ανθεί οικονομικά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980.