Κοιλάδα είναι ένα επιφανειακό κοίλωμα, δηλαδή μια επιμήκης και σχετικά στενή εντομή στην επιφάνεια της Γης, που παρουσιάζει κλίση ως προς τον ορίζοντα. Μια πολύ βαθιά κοιλάδα μπορεί να χαρακτηριστεί ως φαράγγι ή χαράδρα, ενώ μια στενή ως στενά, π.χ. τα στενά του Σαραντοπόρου. Σε μια κοιλάδα διακρίνεται ο πυθμένας και οι πλευρές.
Οι κοιλάδες έχουν ποικίλα σχήματα, τα οποία οφείλονται στα διαφορετικά πετρώματα που συναντά το νερό καθώς διαβρώνει όλο και βαθύτερα το έδαφος. Το αποτέλεσμα είναι αλλού να υπάρχουν καταρράκτες ή ορμητικά νερά και αλλού να σχηματίζονται λίμνες ποικίλου πλάτους και βάθους.
